دستورالعمل کارآموزی کارشناسی رسمی دادگستری

مقدمه

به منظور اجرای ماده 19 آئین نامه اجرایی ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 28/11/1397 رئیس قوه قضائیه، دستورالعمل کارآموزی کارشناسی رسمی مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه بشرح زیر تصویب و ابلاغ گردید:

بخش اول- تعاریف

ماده 1- اصطلاحات مندرج در این دستورالعمل، در معانی زیر به کار رفته است:

الف- مرکز: مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده

ب- کمیسیون:کمیسیون کارآموزی و آموزش کارشناسان رسمی مرکز

پ- کمیته کشوری: کمیته‌های تخصصی کارشناسی رسمی

ت-کمیته استانی: کمیته استانی کارشناسی رسمی

ث- کمیسیون استانی: کمیسیون کارآموزی و آموزش استانی کارشناسان رسمی

بخش دوم- کمیسیون آموزش و کارآموزی

ماده 2- کمیسیون دارای رئیس، یک دبیر و 4 الی 8عضو است که به پیشنهاد معاونت و از بین کارشناسان فعال عضو مرکز که دارای شرایط ذیل باشند، از سوی رئیس مرکز منصوب می‌شوند. شرایط اعضای کمیسیون عبارت است از:

الف- دارا بودن پروانه فعال؛

ب- فقدان محکومیت قطعی انتظامی درجه 4 به بالا طی سه سال گذشته؛

پ- عضویت در سامانه شفافیت عملکرد مرکز؛

ت- مشارکت داوطلبانه و تبرّعی در انجام وظایف و مأموریت‌های مرکز؛

ث- انجام منظم تکالیف معاضدتی و کارشناسی‌های کشیک؛

تبصره 1- کمیسیون می­تواند به تعداد مورد نیاز عضو مشاور داشته باشد. این افراد با دعوت رئیس کمیسیون و بدون حق رای در جلسات حضور می یابند.

تبصره 2- محکومیت قطعی انتظامی درجه 4 به بالا و یا غیبت هر یک از اعضا برای 3 جلسه متوالی یا 6 جلسه متناوب در سال، موجب سلب عضویت می‌شود و معاونت ظرف یک ماه عضو جایگزین را معرفی می‌کند.

ماده 3- دبیرکمیسیون وظیفه پیگیری و اجرای مصوبات کمیسیون را بر عهده دارد.

ماده 4– کمیسیون انجام وظایف زیر را بر عهده دارد:

الف- سیاست گذاری در حوزه کارآموزی کارشناسی رسمی

ب- تعیین ضوابط و تدوین شیوه نامه های مرتبط با این دستورالعمل

پ- تعیین هزینه های دوره کارآموزی با هماهنگی معاونت کارشناسان رسمی و معاونت امور مالی و منابع انسانی

ت- هماهنگی با واحد فناوری اطلاعات جهت ایجاد صفحه شخصی کارآموز در سامانه کارآموزی مرکز

ث- نظارت بر عملکرد کمیسیون‌های استانی

ج- سایر امور ارجاعی از سوی معاونت کارشناسان رسمی و رئیس مرکز

ماده 5- به منظور اجرای امور مربوط به کارآموزی در هر یک از استان­ها، کمیسیون استانی ذیل هیأت مدیره استانی تشکیل می‌شود و تحت نظر آن فعالیت می کند. اعضای کمیسیون از بین کارشناسان رسمی عضو مرکز استانی، توسط هیأت انتخاب می‌شوند. مدت فعالیت اعضای کمیسیون‌ حداقل یک و حداکثر سه سال و تا پایان دوره هیأت مدیره می‌باشد.

تبصره 1- رئیس کمیسیون‌، به پیشنهاد هیأت مدیره و توسط رئیس کمیسیون کشوری در مرکز تعیین می‌شود. رئیس وظيفه تعیین دستور جلسات، دعوت از اعضا براي جلسات، تنظيم صورتجلسات و ثبت در دفاتر و ساير امور دفتري و اداري و ارائه مصوبات کمیسیون به هیأت مدیره و کمیسیون کشوری را در مرکز ظرف مدت حداکثر یک هفته از تاریخ تصویب در کمیسیون بر عهده دارد.

تبصره 2- کمیسیون در مواردی که ضروری تشخیص دهد می‌تواند برای انجام امور خود یک دبیر انتخاب کند. در این صورت بخشی از اختیارات رئیس کمیسیون با تصویب هیأت مدیره به دبیر قابل تفویض خواهد بود. کمیسیون می‌تواند یک یا چند مشاور از غیر اعضای مرکز داشته باشد. مشاور کمیسیون با پیشنهاد رئیس کمیسیون و توسط هیأت مدیره تعیین می‌شود.

ماده 6- کمیسیون استانی حداقل 3 و حداکثر 7 عضو دارد. تعداد و اعضای هر یک از کمیسیون‌ها توسط هیأت مدیره از بین اعضای مرکز استان که دارای شرایط ذیل باشند، تعیین می‌شوند. رئیس کمیسیون استانی به پیشنهاد هیأت مدیره و با تایید کمیسیون کشوری انتخاب خواهد شد و صدور حکم وی بر عهده رئیس کمیسیون کشوری است. هیأت مدیره یا معاونت کارشناسان مرکز میتوانند به ترتیب بنا بر پیشنهاد کمیسیون استانی یا مرکزی هریک از اعضای کمیسیون را عزل کنند اما عزل رئیس صرفا در اختیار معاونت کارشناسان مرکز است.

1.         دارا بودن پروانه فعال؛

2.         تمرکز فعالیت در همان استان؛

3.         فقدان محکومیت انتظامی درجه 4 و بالاتر؛

4.         عضویت در سامانه شفافیت عملکرد مرکز؛

ماده 7- وظایف کمیسیون استانی عبارتند از:

الف- اجرای سیاست ها، مصوبات، تصمیمات و سایر امور ارجاعی از سوی کمیسیون کشوری

ب- برگزاری دوره‌های آموزشی کاربردی

پ- برگزاری همایش ها و جلسات سخنرانی

ت- احراز شرایط و رسیدگی به امور راجع به کارشناس سرپرست

ث- حل اختلاف بین کارشناس سرپرست و کارآموز

ج- ارزیابی تکالیف کارآموز و ارجاع آن به کمیته تخصصی استانی

چ- بررسی و رسیدگی به درخواست مطروحه توسط کارآموز

ح- تصمیم گیری در خصوص مرخصی کارآموز

سوم- شروع و پایان کارآموزی

ماده 8- کارآموزی شامل مراحل زیر است:

الف) انتخاب کارشناس سرپرست

ب) انجام تکالیف ظرف مدت 12 ماه

پ) ارزیابی پایان دوره

ت) تحلیف

ماده 9- پس از احراز صلاحیت و اعلام اسامی پذیرفته شدگان آزمون کارشناسی رسمی توسط واحد سنجش و ارزیابی، برای هر یک از پذیرفته شدگان در سامانه کارآموزی مرکز پروفایل شخصی و پرونده آموزشی تشکیل می‌شود و پیامک تعیین کارشناس سرپرست به متقاضی ارسال می شود. پذیرفته شدگان موظفند تا 2 ماه پس از دریافت پیامک، با مراجعه به سامانه نسبت به انتخاب کارشناس سرپرست خود اقدام نمایند. دوره کارآموزی، پس از تأیید کارشناس سرپرست شروع می‌شود.

تبصره- عدم مراجعه بدون عذر موجه پذیرفته شده در موعد مقرر به منزله انصراف تلقی خواهد شد.

چهارم- تکالیف کارآموزی

ماده 10- تکالیف کارآموز به شرح زیر است:

الف- شرکت در دوره آموزشی-کاربردی عمومی به مدت 20 ساعت

ب- شرکت در دوره آموزشی- کاربردی تخصصی به مدت 30 ساعت

پ- ارائه مجموعاً 10 گزارش کارشناسی مربوط به صلاحیت‌های پایه رشته کارشناسی مربوطه، در پرونده‌های مختومه با تایید کمیته استانی

ت- کارورزی نزد کارشناس سرپرست به مدت 12 ماه

ث- حضور در دادگاه‌های حقوقی و کیفری، دادسرا و اداره اجرای ثبت طی مدت 10 ماه هر ماه 2 روز (مجموعاً 20 روز)

ج- سایر تکالیف به تشخیص کمیسیون.

ماده 11- دوره آموزشی- کاربردی عمومی شامل سرفصل‌های زیر است:

الف- قانون کارشناسان رسمی و آیین‌نامه اجرایی آن و آیین نامه اجرایی مرکز؛

ب- مسئولیت مدنی و انتظامی کارشناسان رسمی؛

پ- تخلفات انتظامی کارشناسان رسمی؛

ت- فرایند کارشناسی؛

ث- شیوه تدوین گزارش کارشناسی؛

ج- مکاتبات اداری با مراجع قضایی و غیر قضایی؛

ماده 12- سرفصل‌های دوره آموزشی- کاربردی تخصصی در هر یک از رشته‌های کارشناسی توسط کمیته کشوری تعیین می‌شود.

ماده 13- کارآموز مکلف به حضور در محاکم به صورت 2 روز در ماه و طی 10 ماه و ارائه 9 فقره گزارش به شرح جدول زیر است:

ردیف	مرجع	مدت (ماه)	تعداد روز	تعداد گزارش
1	دادگاه حقوقی	2	4	2
2	دادگاه کیفری	2	4	2
3	دادسرا	2	4	2
4	اجرای احکام مدنی	2	4	2
5	اداره اجرای ثبت	2	4	1
مجموع		10	20	9

ماده 14- کارآموز مکلف است 10 گزارش کارشناسی در موضوعات و پرونده‌های مختومه مرتبط با صلاحیت پایه رشته ارائه دهد.

پنجم- کارشناس سرپرست و تکالیف کارآموز نزد وی

ماده 15- کارآموز مکلف است به مدت 12 ماه نزد کارشناس سرپرست به عنوان کارورز فعالیت کند. کارآموز مکلف است در امور کارشناسی که به کارشناس سرپرست ارجاع می‌شود طبق صلاحدید سرپرست با او همکاری کند.

ماده 16- انتخاب کارشناس سرپرست با پیشنهاد کارآموز از بین کارشناسان دارای شرایط موضوع ماده 17 و با اخذ موافقت کارشناس سرپرست و تایید کمیسیون استانی صورت می‌گیرد.

ماده 17- شرایط کارشناس سرپرست عبارت است از:

الف) در حوزه قضایی کلانشهرها، حداقل ۵ سال و در حوزه قضایی سایر مراکز استان‌ها، ۴ سال و در سایر حوزه‌های قضایی، ۳ سال سابقه کارشناسی رسمی.

ب) عدم سابقه تخلف انتظامی درجه ۳ یا بالاتر در ۳ سال اخیر

ماده 18- کارآموز می‌تواند تغییر کارشناس سرپرست را با ارائه دلایل موجه از کمیسیون استانی، تقاضا نماید. کارشناس سرپرست نیز می‌تواند با ارائه دلایل از ادامه همکاری با کارآموز اعلام انصراف نماید و در هر دو صورت کارآموز مکلف است کارشناس سرپرست دیگری را انتخاب و معرفی کند.

ماده 19- وظایف کارشناس سرپرست به شرح زیر است:

الف) آموزش کارآموز جهت آشنایی با وظایف و اختیارات کارشناس از قبیل مسئولیت کارشناس، مقررات انتظامی، جهات رد کارشناس، نحوه تدوین گزارش کارشناسی، نحوه اجرای قرار کارشناسی و...

ب) نظارت بر عملکرد کارآموز و تایید تکالیف

ت) ارائه گزارش آغاز فعالیت کارآموز نزد وی و نیز گزارش‌های ۶ ماهه از عملکرد و حسن رفتار کارآموز به کمیسیون استانی

ث) اعلام تخلف یا سوء رفتار کارآموز به کمیسیون استانی

ششم- ارزیابی پایان دوره

ماده 20- به منظور سنجش آموخته­های کارآموز پس از انجام کلیه تکالیف کارآموزی و احراز صلاحیت علمی وی جهت اخذ پروانه کارشناس رسمی دادگستری، ارزیابی پایان دوره برگزار خواهد شد.

ماده 21- کارآموز موظف است ضمن اعلام خاتمه تکالیف کارآموزی، تقاضای خود مبنی بر شرکت در  ارزیابی پایان دوره را ظرف مدت یک ماه پس از اتمام تکالیف کارآموزی به کمیسیون استانی تسلیم نماید.

تبصره- کارآموز مکلف است گواهی حضور در محاکم و گزارش های تهیه شده از پرونده‌های موضوع ماده 13 و آخرین گواهی ۶ ماهه کارشناس سرپرست موضوع بند (ت) ماده 19 دستورالعمل را به همراه تقاضای خود در سامانه بارگذاری نماید.

ماده 22- کمیسیون استانی ضمن بررسی فرم اعلام خاتمه تکالیف کارآموزی و مدارک ارائه شده از سوی کارآموز، انجام کلیه تکالیف را تایید و بعد از احراز عدم بدهی، مجوز شرکت در ارزیابی پایان دوره، توسط رئیس کمیسیون استانی صادر می‌شود.

ماده 23- ارزیابی پایان دوره شامل ارزیابی گزارش‌های کارآموز و آزمون شفاهی بوده و توسط کمیته تخصصی استانی صورت می‌گیرد.

تبصره- کمیته تخصصی در ارزیابی پایان دوره در خصوص صلاحیت علمی و عملی کارآموز جهت اخذ پروانه و همچنین صلاحیت‌های پایه اعطایی، مطابق ماده 12 دستورالعمل گروه‌ها و کميته‌هاي کارشناسي رسمي و ارتقاي صلاحيت کارشناسان رسمي عضو مرکز و ضوابط مربوطه تصمیم‌گیری می‌کند. در صورت عدم موفقیت کارآموز در ارزیابی پایان دوره، دوره کارآموزی تجدید خواهد شد.

ماده 24- هر کارآموز می‌تواند حداکثر در ۳ ارزیابی پایان دوره شرکت کند.

ماده 25- کارآموز در طی دوره، در صورت وجود دلایل موجه به تشخیص کمیسیون استانی می‌تواند از ۲ دوره مرخصی ۲ ماهه استفاده نماید. مرخصی بیش‌تر، پس از پیشنهاد کمیسیون استانی، منوط به تایید کمیسیون می باشد.

تبصره- ایام مرخصی جزو دوره کارآموزی محسوب نمی‌شود.

هفتم- تحلیف

ماده 26- کارآموزی که مدارک وی به تایید معاونت کارشناسان رسمی مرکز نیز رسیده باشد، در حضور رئیس مرکز یا نماینده وی سوگند یاد کرده و سوگندنامه و صورتجلسه تحلیف و تعهد به انجام امور معاضدتی به تشخیص مرکز یا مقامات قضایی را امضا می­کند. پس از انجام تحلیف، کارشناس رسمی دادگستری محسوب شده و به وی پروانه اعطا می­شود. متن سوگند نامه به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

به خداوند متعال سوگند یاد می‌کنم در امور کارشناسی که به من ارجاع می‌گردد خداوند متعال را حاضر و ناظر دانسته به راستی عقیده خود را اظهار نمایم و نظریات شخصی را در آن دخالت ندهم و نظر خود را نسبت به موضوع کارشناسی به طور کامل اظهار نمایم و هیچ چیز را مکتوم ندارم و بر خلاف واقع چیزی نگویم و ننویسم و ذیل سوگندنامه را امضاء می‌نمایم.

 

این دستورالعمل در 26 ماده و 8 تبصره به پیشنهاد مشترک معاونت­های کارشناسی و برنامه­ریزی و توسعه حقوقی مرکز در تاریخ 13/5/1400 به تصویب رئیس مرکز رسید.